Retki i zagonetni mentalni poremećaji koji fasciniraju nauku!

Neobične strane ljudske psihe
Kada govorimo o mentalnim poremećajima, najčešće pomislimo na depresiju, šizofreniju ili bipolarni poremećaj. Međutim, psihijatrija krije i retke anomalije koje ostavljaju čak i najiskusnije stručnjake bez odgovora. Ovi retki poremećaji su toliko neobični da se mnogi lekari sa višedecenijskim iskustvom možda nikada ne susretnu sa njima tokom svoje karijere.

Medicinski časopisi povremeno beleže slučajeve koji izgledaju kao da su iz domena fantastike. Na primer, zabeleženi su pacijenti koji su uvereni da ih prati osoba sa promenljivim izgledom ili oni koji veruju da su već mrtvi. Ove neobične pojave pokreću duboka pitanja o prirodi ljudskog uma i njegovim tajnama.

Fregolijev sindrom: Neuhvatljivi progonitelj
Fregolijev sindrom je stanje u kojem osoba veruje da ga ista individua prati, ali konstantno menja svoj izgled. Ova iluzija može uključivati promene pola, identiteta, pa čak i transformacije u životinje. Sindrom nosi ime po italijanskom glumcu Leopoldu Fregoliju, poznatom po brzoj promeni kostima na sceni.

Prvi slučaj zabeležen je 1927. godine kod žene sa šizofrenijom koja je tvrdila da je prate dva glumca. Do danas je dokumentovano manje od 50 slučajeva ovog poremećaja, iako istraživanja ukazuju da bi se mogao pojaviti kod 1,1% pacijenata koji su doživeli moždani udar. Simptomi se najčešće javljaju uz šizofreniju, bipolarni poremećaj ili povrede mozga.

Specifični lekovi za Fregolijev sindrom ne postoje, ali se simptomi mogu ublažiti antipsihoticima. Zanimljivo je da je ovaj sindrom srodan Capgrasovom sindromu, gde pacijent veruje da su njihovi bližnji zamenjeni dvojnikom.



Foto:Pixabay


Cotardov sindrom: Živeti kao mrtav

Cotardov sindrom, poznat i kao sindrom samosmrti, spada u najsloženije mentalne poremećaje. Pacijenti veruju da su mrtvi, da im nedostaju organi ili da jednostavno ne postoje.

Francuski neurolog Žil Kotar prvi je opisao ovaj poremećaj 1882. godine kroz slučaj žene koja je odbijala da jede verujući da je prokleta. Najčešće se javlja kod pacijenata sa šizofrenijom, teškom depresijom ili bipolarnim poremećajem. Iako se koristi kombinacija antidepresiva i antipsihotika, lečenje je često izazovno.


Sindrom vanzemaljske ruke: Ruka koja deluje sama
Ovaj redak neurološki poremećaj karakteriše gubitak kontrole nad rukom, koja deluje kao da ima sopstvenu volju. Prvi slučajevi su zabeleženi početkom 20. veka, a detaljnija istraživanja sprovedena su sedamdesetih godina prošlog veka. Sindrom je često posledica povreda mozga, moždanog udara ili neuroloških bolesti.

Iako ne postoji specifičan lek, vežbe poput držanja predmeta mogu delimično ublažiti simptome.

Ekbomov sindrom: Iluzija parazita
Ekbomov sindrom, poznat i kao dermatozooidni delirijum, uzrokuje osećaj da kožu pacijenata napadaju mikroskopski paraziti. Osobe sa ovim poremećajem često predstavljaju „dokaze“, poput komadića kože, verujući da su to tragovi infestacije. Sindrom je prvi opisao švedski neurolog Karl Ekbom, a češći je kod žena starijih od 40 godina.

Lečenje je izazovno, jer simptomi mogu trajati godinama, dok je dijagnoza otežana zbog sličnosti sa drugim poremećajima.



Foto: Pixabay


Sindrom Alise u zemlji čuda
Ovaj poremećaj, poznat i kao Todov sindrom, menja percepciju veličine tela i okolnih objekata. Pacijenti mogu doživeti iluzije gde im telo deluje ogromno ili minijaturno. Stanje je često povezano sa migrenama ili povredama mozga i najčešće pogađa decu.

Zagonetke uma: Budućnost istraživanja
Retki mentalni poremećaji otvaraju vrata za nova istraživanja u psihijatriji i neurologiji. Iako su izazovni za dijagnostiku i lečenje, oni pružaju neprocenjiv uvid u složenost ljudskog uma i funkcionalnost mozga. Nastavak istraživanja ovih fenomena mogao bi doneti ključne odgovore o prirodi mentalnog zdravlja i njegovim granicama.