Novogodišnja noć: Neobični svetski običaji!

Novogodišnji praznici vekovima se obeležavaju širom sveta. Ceremonije se od zemlje do zemlje razlikuju, ne samo po ritualima koji ih prate, već i po kalendarskom računanju vremena.I dok većina stanovnika planete slavi "klasičnu" Novu godinu, drugi proslavljaju dan Svetog Silvestra ili najluđu noć dočekuju tek na proleće.

Većina zemalja u našem okruženju slavi Novu godinu 1. januara, dok se veoma mali broj pridržava julijanskog kalendara i za prvi dan Nove godine smatra 14. januar. Ipak, u pojedinim udaljenijim zemljama, kao što su Bengal, Burma ili Kambodža, kalendarska godina počinje sredinom aprila, kada se slavi proleće.

Manje je poznato da zemlje nemačkog govornog područja, 31. decembar nazivaju Danom Svetog Silvestra, u čast pape koji je predvodio Katoličku crkvu sve do smrti, 31. decembra 335. godine, nakon koje je proglašen za sveca.

Papa Silvester je došao na mesto biskupa u Rimu 31. januara 314. godine, neposredno nakon Milanskog edikta kojim je proglašena sloboda ispovedanja hrišćanskih vernika.

O njemu se najviše zna iz predanja, a najpoznatija legenda govori da je papa Silvester ubio zmaja i oživeo njegove žrtve. Navodno je krstio cara Konstantina, ali je zapravo sačuvano malo činjenica iz njegovog svakodnevnog života. Ipak, tradicionalno se slavi dan posvećen njemu koji simbolizuje novi početak.

VATROMET KAO SIMBOL SUNCA I SRCE OD OLOVA

Dan Svetog Silvestra je u većini zemalja prvi dan festivala koji traje do nedelju dana. Iako slave isti praznik, običaji se razlikuju u zavisnosti od tradicije koja je specifična za svaku zemlju.

Čuveni vatromet ispred Brandenburške kapije u Berlinu zapravo simbolizuje Sunce. Staro germansko pleme Teutonaca strahovalo je da se Sunce gasi tokom dugog zimskog perioda, a kako su verovali da je Sunce veliki vatreni točak koji se okreće oko Zemlje, zimi bi zapalili drvene točkove i pustili ih da se kotrljaju niz planine, terajući mrak.

Tradicionalni običaji u Nemačkoj nisu rezervisani samo za proslave na gradskim trgovima, već i za kućnu atmosferu. Od 1972. godine televizijski program u novogodišnjoj noći emituje britansku komediju "Večera za jednog", koja je snimljena davne 1963. Ova tradicija drži Ginisov rekord za najviše ponavljan TV šou u istoriji.

Osim u Nemačkoj, i u Austriji je običaj da se 31. decembra predviđa kakva će biti naredna godina. Iznad kante vode se plamenom sveće topi olovo, najčešće se u ove svrhe "žrtvuje kašika", a onda se proriče sudbina iz kante. Ako je topljeno olovo u vodi formiralo oblik srca, sledeća godina je puna ljubavi. U Austriji se vrlo lošom srećom smatra ako se u kanti formira lik stare žene.



Švajcarci  Dan Svetog Silvestra slave po julijanskom kalendaru, 13. januara. Oni veruju da sreća dolazi kada se na pod baci grumen meke zemlje, koja je plodna i simbolizuje izobilje.

Mađarska sela ritualno spaljuju strašilo koje predstavlja žrtvenog jarca. Strašilo se zove Džek Strou, odnosno Muškarac od slame, koji predstavlja svo zlo koje se dešavalo u staroj godini. Meštani se prvo okupe oko njega, a zatim svi zajedno šetaju selom dok na kraju ne zapale strašilo.

Uticaj katoličkog pape ostavio je trag i u nekim vanevropskim zemljama, pa se tako u Brazilu od 1925. godine svakog 31. decembra održava trka u čast Svetog Silvestra. "Koroda Internacional de Sao Silvestre" je najstarija i najprestižnija brazilska ulična trka za atletičare, na trasi dugačkoj 15 kilometara, a po ugledu na Brazilce, u predgrađu Madrida se od 1964. godine organizuje trka "San Silvestre Valjekana".

Većina svetskih zemalja Novu godinu započinje 1. januara, po gregorijanskom računanju vremena. Svaka zemlja ima svoj način obeležavanja godine koja dolazi, a najčešče se radi o običajima za koje se veruje da prizivaju sreću, zdravlje i sve što priželjkujemo za sebe i svoju porodicu. U Španiji i Portugaliji grožđe simbolizuje sreću, pa se ritualno u ponoć pojede po 12 grozdova koje zalivaju vinom, po jedan za svaki srećan mesec u godini koja dolazi.

Razbijeni sudovi ispred ulaznih vrata kuća su u Danskoj nezaobilazni običaj, s tim da niko ne sme ispred svoje kuće sam da slomi sudove. Ovo je ritual koji obavljaju prijatelji i komšije jedni za druge i označava sreću za društveni život i prijateljstvo u godini koja dolazi.

U mnogim latino-američkim državama, među kojima su Argentina i Brazil, veoma je bitna boja donjeg veša koji se nosi u novogodišnjoj noći. Svako za sebe bira veš u zavisnosti od onoga što za sebe priželjkuje. Crveni donji veš, kao što je i u Srbiji običaj, donosi bogati ljubavni i seksualni život, žuti i zeleni donose mnogo novca, dok je beli za čistoću i bezbrižnost.

U Jermeniji se poslednjeg dana stare godine porodično priprema posebna hrana specifična za ovo podneblje, a ono bez čega Nova godina nikako ne prolazi je Darin - veliki hleb koji u sebi ima skriveni novčić. Član porodice koji ga pronađe smatra se najsrećnijim sve do kraja godine kada se ritual opet ponavlja. U okviru porodice se razmenjuju pokloni, ali majka nikada ne dobija poklon od svog supruga, jer se taj postupak smatra sramotnim.

POLIVANJE VODOM I BRAŠNO ZA SREĆU

Novogodišnja slavlja širom sveta traju čak do kraja aprila u zemljama u kojima po njihovom kalendaru godina počinje prolećem.

U Kini je Nova godina zapravo Prolećni festival, odnosno lunarna nova godina koja će se ovog puta proslaviti 31. januara. Slavlje počinje prvog dana prvog lunarnog meseca po kineskom kalendaru i traje 15 dana. Kraj slavlja se obeležava festivalom svetiljki, kada se u vazduh puštaju papirni lampioni. Crvena boja preovlađuje, jer Kinezima simbolizuje sreću i iskrenost.

Martovska Nova godina karakteristična je za Iran, gde je običaj da se svakom članu porodice kupi ili napravi barem jedan novi odevni predmet.

Kambodža, Burma i Bengal poslednji čekaju Novu godinu sredinom aprila. U Burmi se peru sve kuće, zgrade i hramovi, a ljudi jedni druge polivaju vodom. Ovaj običaj ima dva značenja. Jedan je dobrodošlica kišama koje dolaze, a drugi je pročišćavanje duše. Svako ko mokar ulazi u Novu godinu, ulazi čiste duše.

U Bengalu se koristi brašno da bi se ispred kuće naslikale šare, u sredini kojih se nalazi zemljana posuda ispunjena svetom vodom, cinoberom i mango granom. Zemljana posuda priziva sreću za celu porodicu.



Kao i kod nas, bez obzira na različito računanje vremena i obeležavanje svoje Nove godine, 31. decembar je ipak noć koju nijedna zemlja ne propušta.

Bilo da je nazivaju Danom Svetog Silvestra ili dočekuje na proleće, jedno je sigurno u najluđoj noći najvažnije je dobro se zabaviti i pozitivnih misli ući u narednu godinu. I zato ostavite sve loše stvari u 2019. i u Novu 2020. zakoračite veseli. Srećna Nova godina!