Šta se nekada u Srbiji poklanjalo za Božić?!

Pre samo jednog veka sve je bilo znatno drugačije nego što je to danas. Mogućnost za kupovinu imali su samo retki. Srbija je tek 1919. godine uvela novi, gregorijanski kalendar što znači da se pre toga Božić slavio 25. decembra i da je, ako je suditi po novinama, bio centralni praznik dok se Nova godina retko ili čak uopšte ne pominje.

Kad je darivanje u pitanju nije se mnogo toga promenilo, deci su se poklanjale igračke, damama modni aksesoari, a gospodi piće ili cigare. Ipak, ima i nekih razlika u odnosu na današnje vreme.

Na kraju 1912. godine, verovatno zbog činjenice da je u toku bio Prvi Balkanski rat, kao idealan poklon za svakog muškarca, nudi se oružje! Najlepši poklon za Božić i Novu godinu, Patent emge sport pištolja sa 8 hitaca. Bez policiske dozvole“, oglašava Veliko stovarište oružja “Kod lovca“, dok ih u stopu prati firma “Bajar“ koja “automat revolver kalibra 7.65 ili 9 mm“ reklamira kao “vrhunac tehnike”.

Kako se oružje nije moglo pokloniti baš svakome, kao lep, ozbiljan poklon, koji bi se mogao darivati poslovnom saradniku ili prijatelju nude se kalendari. Jedan takav, za 1913. godinu, reklamira se u Politici od 31. 12. 1912. godine i zove se “Osvetnici” – “sa veoma lepom i odabranom sadržinom kao i sa slikama sve iz rata 1912. godine”.”Najstarija i najveća trgovina dečijih igračaka i muzičkih instrumenata” – “Kod Trube” Rajića i Vukotića u isto vreme nudi veliki izbor raznovrsnih dečijih igračaka i “nakita za božićno drvo”. Za starije i one koji čitaju, kao savršen poklon nudi se nova knjiga Fjodora Dostojevskog “Zločin i kazna”.

Poslednji Božić koji je Srbija provela u miru pre četvorogodišnjeg pakla Velikog rata 1914. godine “Srpske novine” reklamirale su kao “najlepši poklon za nastupajuće praznike” igre na sreću dok su se kao nešto ozbiljniji tretirali pokloni Pomodno galanterske trgovine “Petar Petrović i Belović” koji su nudili “najnovije ukrase za dame: za kosu i oko vrata”, kao i “za gospodu: cilindre, obuću, košulje, kragne…”.

Čak ni početak rata u prvo vreme nije mogao da poremeti praznični duh prestoničana. Beograd je od prve austrougarske okupacije 1914. godine oslobođen 15. decembra, i Politika tek što je počela da ponovo da izlazi, ali su oglasi ponovo počeli da nude darove za nastupajuće praznike.

Podrum “Kasina” je tako 29. decembra 1914. godine svoje verne mušterije obavestio da ponovo radi i da će “za vreme praznika svoja vina prodavati po umerenoj ceni”, a slično je učinila u čuvena “Vajfertova pivara”.